Nhật Bản rất chú trọng vào vấn đề giáo dục nên việc đầu tư vào hệ thống giáo dục luôn được ưu tiên hàng đầu. Chính hệ thống giáo dục chất lượng bậc nhất này đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh, sinh viên ưu tú, nhân tài cho đất nước.
Đến thời điểm hiện tại, giáo dục Nhật Bản thuộc top đầu thế giới vốn được xây dựng trên triết lý “con người = đạo đức”, đề cao tuyệt đối tính kỷ luật và tinh thần tự lập.
Triết lý “đạo đức làm nền tảng trong giáo dục” của người Nhật không chỉ đào tạo người trung quân ái quốc mà còn đề cao tính kỷ luật trong đời sống, sinh hoạt, học tập và làm việc.
Ngay từ khi học mầm non, trẻ em ở Nhật đã bắt đầu học cách rèn luyện các nguyên tắc kỷ luật như: quản lý thời gian, nguyên tắc hợp tác và phối hợp, tự phê bình bản thân, dám chịu trách nhiệm, không đổ lỗi hoàn cảnh, tuân thủ đúng giờ giấc học tập…
Giáo dục tư duy “tự lập” để học tập suốt đời là triết lý được người Nhật áp dụng qua nhiều thế hệ. Ngoài ra, trẻ em Nhật còn được định hướng “đạo đức = tự lực cánh sinh”. Bản thân mỗi đứa trẻ sẽ phải tự cố gắng học tập, làm việc tự chủ, không ỷ lại vào bố mẹ, thầy cô để sau này có thể hòa nhập môi trường hội nhập đầy biến động các giá trị văn hóa và tri thức.
Nhà trường và giáo viên ở Nhật luôn đặt “học sinh làm trung tâm” và nhấn mạnh giá trị trải nghiệm từ các bài học hơn là nhồi nhét kiến thức. Học sinh ở quốc gia này sẽ có nhiều thời gian và cơ hội trải nghiệm hoạt động giàu tính khám phá, chia sẻ và trách nhiệm. Việc giữ học sinh ngồi ù lì trong lớp sẽ tạo nên nền giáo dục nghèo nàn.
